سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

می‌خواستم نظر علامه را در رابطه با اطاعت از والدین بپرسم. می‌دانم که احترام به آنان واجب است، اما آیا اطاعت از آنان در مواردی که خلاف دین امری نمی‌کنند نیز واجب است یا نه؟ در امور مستحب چطور؟ برای مثال بین نماز اول وقت و امر والدین کدام ارجح است؟

و سوال دوم اینکه برای کاری که نمی‌توانم آنان را در جریان بگذارم، آیا جایز است که در صورت پرسیدنشان به آنان نگویم و باعث ناراحتی‌شان شوم؟

احسان به پدر و مادر از مهم‌ترین واجبات در اسلام است که پس از توحید خداوند به آن سفارش شده است؛ چراکه آن دو بیشترین حقّ طبیعی را پس از خداوند بر انسان دارند و اطاعت از آن دو در مواردی که به کاری حرام امر نمی‌کنند از مصادیق احسان به آن دو است، هر چند در مواردی که به کاری حرام امر می‌کنند از مصادیق احسان به آن دو نیست، بلکه از مصادیق ظلم به آن دو است؛ چراکه اطاعت از آن دو در این قبیل موارد موجب عذاب آن دو در آخرت می‌شود و از این رو، احسان به آن دو در این قبیل موارد با دعوت آن دو به سوی خیر و امر آن دو به معروف و نهی آن دو از منکر با شیوه‌ای شایسته و محترمانه تحقّق می‌یابد، اگرچه موجب رنجش آن دو شود[۱].

آری، اطاعت از پدر و مادر در مواردی که به انجام مکروه یا ترک مستحب امر می‌کنند واجب است؛ چراکه هیچ مکروهی مکروه‌تر از رنجاندن آن دو و هیچ مستحبّی مستحب‌تر از دلجویی آن دو نیست، مشروط به اینکه تلاش برای راضی کردن آن دو به ترک مکروه یا انجام مستحب فایده‌ای نداشته باشد. بنابراین، هرگاه آن دو به انجام کاری مکروه مانند طلاق دادن همسر بدون عیبی مهمّ در او یا ترک کاری مستحب مانند گزاردن نماز در اول وقت آن امر می‌کنند، بهتر است آن دو را با شیوه‌ای شایسته و محترمانه به تغییر نظرشان راضی کرد، ولی اگر با این شیوه راضی نشدند چاره‌ای جز اطاعت از آن دو نیست و نمی‌توان به مخاصمه با آن دو یا بی‌اعتنایی به نظرشان روی آورد. از اینجا دانسته می‌شود که اطاعت از پدر و مادر بر نماز اوّل وقت مقدّم است، جز اینکه می‌توان با شیوه‌ای شایسته و محترمانه مثلاً به آن دو گفت: «پدر و مادر عزیزم! آیا به من اذن می‌دهید که نخست نمازم را به جای آورم و برای شما دعا کنم و سپس کاری که امر فرمودید را انجام دهم؟». پس اگر اذن دادند نخست نماز به جای آورده شود و اگر اذن ندادند نخست کاری که به آن امر کرده‌اند انجام شود.

اما پنهان کردن چیزی از آن دو که پنهان کردن آن شرعاً واجب یا به مصلحت آن دو است، اشکالی ندارد؛ چراکه احسان به آن دو محسوب می‌شود و خداوند فرموده است: ﴿مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِنْ سَبِيلٍ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ[۲]؛ «بر احسان کنندگان راهی (به مؤاخذه) نیست و خداوند آمرزنده‌ای مهربان است»، ولی پنهان کردن چیزی از آن دو که پنهان کردنش شرعاً واجب یا به مصلحت آن دو نیست، هرگاه درباره‌اش پرسش کنند اشکال دارد؛ چراکه بر خلاف احسان به آن دو است و هر کس برای خشنودی خداوند به آن دو احسان کند هرگز زیان نخواهد دید.

↑[۱] . در این باره، بنگرید به: پرسش و پاسخ ۲۲۰.
↑[۲] . التّوبة/ ۹۱
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
می‌توانید این مطلب را به زبان‌های زیر نیز مطالعه کنید:
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.