سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

آیا برنج زکات دارد؟ نصاب آن چقدر است؟

آیا زکات دادن فقط برای مصرف کننده است یا کسی که به قصد تجارت، گندم یا طلا و ... را می‌خرد تا دو روز بعد بفروشد هم باید زکات دهد؟

لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

۱ . حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی در کتاب شریف «بازگشت به اسلام»[۱] رؤوس احکام «زکات» را تبیین فرموده است. مطابق با بیان ایشان، رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم زکات را در گندم، جو، خرما، کشمش، طلا، نقره، شتر، گاو و گوسفند قرار داده و در برنج قرار نداده است، ولی خلیفه‌ی خداوند در صورت صلاحدید می‌تواند آن را به فراخور زمان و مکان در چیزهای دیگری از جمله برنج قرار دهد. آری، روایاتی از اهل بیت رسیده است که از وجود زکات در هر محصول زراعیِ پیمانه‌ای مانند برنج حکایت دارد، ولی این روایات در تعارض با روایات دیگری از آنان است که بر عدم وجود زکات جز در محصولات زراعی چهارگانه حکایت دارد و با این وصف، حمل بر استحباب زکات در هر محصول زراعیِ پیمانه‌ای مانند برنج می‌شود.

۲ . نصاب زکات در محصولات زراعی بنا بر روایات متواتر، ۵ وسق است که هر وسق ۶۰ صاع به صاع پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم است و هر صاع آن حضرت بنا بر نظر مشهور ۴ مدّ در حدود ۳ کیلوگرم و بنا بر نظر حضرت علامه حفظه الله تعالی ۵ مدّ در حدود ۳/۵ کیلوگرم است[۲] و با این حساب، نصاب زکات در محصولات زراعی، بنا بر نظر مشهور حدود ۸۵۰ کیلوگرم و بنا بر نظر حضرت علامه حفظه الله تعالی حدود ۱۰۴۴ کیلوگرم (صرف نظر از تفاوت وزن حجمی میان گندم، جو، خرما و کشمش) محاسبه می‌شود. آری، پرداخت زکات محصولات زراعی هرگاه به این نصاب نرسند، مستحبّ است، ولی هر چه به این نصاب نزدیک‌تر می‌شوند، استحباب آن مؤکّدتر می‌شود و هرگاه اندکی از این نصاب کمتر باشند، احتیاط واجب در پرداخت زکات آن‌هاست.

۳ . پرداخت زکات محصولات زراعی بر عهده‌ی مالک آن‌ها در روز درو کردن است؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ[۳]؛ «و حقّ آن را در روز درو کردنش بپردازید»؛ با توجّه به اینکه «حقّ آن» یا صرفاً زکات است، بنا بر قول به عدم وجود حقّی جز زکات در مال که قول مشهور میان مذاهب اسلامی است و یا زکات را در بر می‌گیرد، بنا بر قول به وجود حقّی جز زکات در مال که قول امامیّه و شافعیّه است و با این وصف، ادّعای بیشتر آنان مبنی بر اینکه زکات را در بر نمی‌گیرد، به دلیل اینکه پرداخت زکات تنها پس از تصفیه و اندازه‌گیری محصول امکان دارد، مردود است؛ چراکه از یک سو تصفیه و اندازه‌گیری محصول «در روز درو کردنش» ممکن است و از سوی دیگر «در روز درو کردنش» می‌تواند وصفی برای «حقّ آن» باشد، نه قیدی برای «بپردازید» و با این وصف، ممکن است مراد خداوند وجوب پرداخت حقّی باشد که در روز درو کردن محصول به آن تعلّق می‌گیرد، اگرچه مقدار آن پس از تصفیه و اندازه‌گیری معلوم می‌شود.

آری، پرداخت زکات طلا، نقره و حیوان، بنا بر روایات متواتر تنها هنگامی واجب می‌شود که یک سال قمری از تملّک آن‌ها بگذرد و این حکمی است که همه‌ی مذاهب اسلامی بر آن اتّفاق نظر دارند.

↑[۲] . بنگرید به: پرسش و پاسخ ۱۶۳.
↑[۳] . الأنعام/ ۱۴۱
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
می‌توانید این مطلب را به زبان‌های زیر نیز مطالعه کنید:
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.