آیا برنج زکات دارد؟ نصاب آن چقدر است؟
آیا زکات دادن فقط برای مصرف کننده است یا کسی که به قصد تجارت، گندم یا طلا و ... را میخرد تا دو روز بعد بفروشد هم باید زکات دهد؟
آیا برنج زکات دارد؟ نصاب آن چقدر است؟
آیا زکات دادن فقط برای مصرف کننده است یا کسی که به قصد تجارت، گندم یا طلا و ... را میخرد تا دو روز بعد بفروشد هم باید زکات دهد؟
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی در کتاب شریف «بازگشت به اسلام»[۱] رؤوس احکام «زکات» را تبیین فرموده است. مطابق با بیان ایشان، رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم زکات را در گندم، جو، خرما، کشمش، طلا، نقره، شتر، گاو و گوسفند قرار داده و در برنج قرار نداده است، ولی خلیفهی خداوند در صورت صلاحدید میتواند آن را به فراخور زمان و مکان در چیزهای دیگری از جمله برنج قرار دهد. آری، روایاتی از اهل بیت رسیده است که از وجود زکات در هر محصول زراعیِ پیمانهای مانند برنج حکایت دارد، ولی این روایات در تعارض با روایات دیگری از آنان است که بر عدم وجود زکات جز در محصولات زراعی چهارگانه حکایت دارد و با این وصف، حمل بر استحباب زکات در هر محصول زراعیِ پیمانهای مانند برنج میشود.
۲ . نصاب زکات در محصولات زراعی بنا بر روایات متواتر، ۵ وسق است که هر وسق ۶۰ صاع به صاع پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم است و هر صاع آن حضرت بنا بر نظر مشهور ۴ مدّ در حدود ۳ کیلوگرم و بنا بر نظر حضرت علامه حفظه الله تعالی ۵ مدّ در حدود ۳/۵ کیلوگرم است[۲] و با این حساب، نصاب زکات در محصولات زراعی، بنا بر نظر مشهور حدود ۸۵۰ کیلوگرم و بنا بر نظر حضرت علامه حفظه الله تعالی حدود ۱۰۴۴ کیلوگرم (صرف نظر از تفاوت وزن حجمی میان گندم، جو، خرما و کشمش) محاسبه میشود. آری، پرداخت زکات محصولات زراعی هرگاه به این نصاب نرسند، مستحبّ است، ولی هر چه به این نصاب نزدیکتر میشوند، استحباب آن مؤکّدتر میشود و هرگاه اندکی از این نصاب کمتر باشند، احتیاط واجب در پرداخت زکات آنهاست.
۳ . پرداخت زکات محصولات زراعی بر عهدهی مالک آنها در روز درو کردن است؛ چنانکه خداوند فرموده است: ﴿وَآتُوا حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ﴾[۳]؛ «و حقّ آن را در روز درو کردنش بپردازید»؛ با توجّه به اینکه «حقّ آن» یا صرفاً زکات است، بنا بر قول به عدم وجود حقّی جز زکات در مال که قول مشهور میان مذاهب اسلامی است و یا زکات را در بر میگیرد، بنا بر قول به وجود حقّی جز زکات در مال که قول امامیّه و شافعیّه است و با این وصف، ادّعای بیشتر آنان مبنی بر اینکه زکات را در بر نمیگیرد، به دلیل اینکه پرداخت زکات تنها پس از تصفیه و اندازهگیری محصول امکان دارد، مردود است؛ چراکه از یک سو تصفیه و اندازهگیری محصول «در روز درو کردنش» ممکن است و از سوی دیگر «در روز درو کردنش» میتواند وصفی برای «حقّ آن» باشد، نه قیدی برای «بپردازید» و با این وصف، ممکن است مراد خداوند وجوب پرداخت حقّی باشد که در روز درو کردن محصول به آن تعلّق میگیرد، اگرچه مقدار آن پس از تصفیه و اندازهگیری معلوم میشود.
آری، پرداخت زکات طلا، نقره و حیوان، بنا بر روایات متواتر تنها هنگامی واجب میشود که یک سال قمری از تملّک آنها بگذرد و این حکمی است که همهی مذاهب اسلامی بر آن اتّفاق نظر دارند.
پایگاه اطلاعرسانی دفتر علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی، یک پایگاه اینترنتی بسیار غنی با محتوای علمی و تربیتی است که با هدف دعوت به سوی خیر و امر به معروف و نهی از منکر از طریق معرّفی، ترویج و تبیین آثار و اندیشههای اسلامی این عالم بزرگوار و پاسخگویی به نقدها و پرسشهای مردم دربارهی آنها راهاندازی شده است. این پایگاه اسلامی با اذن خاصّ این عالم مجاهد، توسّط گروهی از شاگردان مبرّز و متعهّد ایشان، زیر نظر مسؤول دفترشان استاد معظّم جناب آقای دکتر ذاکر معروف، اداره میشود و بر پایهی آشنایی کامل با اندیشهها و آموزههای ایشان و نصوص و دروس مکتوب و مضبوطی که از ایشان در اختیار دارد و نیز مراجعه به ایشان در موارد لزوم، پاسخگوی پرسشها و نقدهای مردم است.
در این پایگاه اسلامی به برکت آموزههای نورانی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی، ... بسیاری از معارف و احکام واقعی اسلام در ابواب مختلف پس از قرنها کتمان یا ابهام آشکار گشته و گرههای علمی بسیاری در حوزهی عقاید، اخلاق و فقه باز شده است، تا جایی که میتوان این پایگاه اینترنتی را دائرة المعارفی از اسلام ناب و گنجینهای بینظیر از حکمت و یقین دانست. (پرسش و پاسخ ۲۹۱)
این پایگاه اسلامی دارای بخشهای زیر است:
این بخش شامل برخی کتابهای نوشته شده توسّط حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی یا جمعآوری شده توسّط شاگردان ایشان و نیز نرمافزارهای مرتبط با آنها است. کتاب شریف «بازگشت به اسلام» تقریر درسهای منتشر شده از این عالم ربّانی است که به مبنای یک نهضت فرهنگی مبارک و شعار مسلمانان مستضعف و آزادیخواه در سراسر جهان تبدیل شده و مطالعهی آن برای هر مسلمانی ضروری است؛ همچنانکه کتاب بسیار مهم و ارزشمند «هندسهی عدالت»، اثر دیگری از آن جناب است که با متانت و إتقانی فوق العاده، استراتژی انقلاب جهانی را تبیین میکند و نقشهی راه زمینهسازی برای حاکمیّت مهدی را به تصویر میکشد و فرایند گذار از عصر تاریک ستم به دوران درخشان عدالت را مرحله به مرحله توضیح میدهد و از این جهات، مکمّل کتاب «بازگشت به اسلام» و طرحی جامع برای عملیاتی کردن آن محسوب میشود.
این بخش شامل برخی درسهای علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی با محوریّت قرآن و سنّت است که در برخی مجالس ایشان برای شاگردانشان املا شده و توسّط آنان به تقریر درآمده است و به تدریج منتشر میشود ان شاء الله. این درسها، نقش بسیار مهمّی در تبیین مبانی نظری نهضت زمینهسازی برای ظهور امام مهدی علیه السلام دارد و پشتوانهی قرآنی و حدیثی گفتمان بازگشت به اسلام محسوب میشود.
این بخش شامل برخی نامههای نوشته شده توسّط حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی برای یاران و شاگردان ایشان و نیز سایر مردم به منظور تعلیم و تربیت آنان است که به مرور زمان و به مناسبت، نامههای دیگری از آن بزرگوار را منتشر میکند ان شاء الله.
این بخش شامل برخی حکمتها، نکتهها، مثلها، اندرزها و پاسخهای شفاهی علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی است که به دو زبان عربی و فارسی از آن جناب صادر و توسّط یاران و شاگردان ایشان با دقّت حفظ و روایت شده و در چهار بخش «مقدّمات»، «عقاید»، «اخلاق» و «احکام» موضوعبندی و مرتّب گردیده است و به مرور زمان، تکمیل میشود ان شاء الله.
این بخش شامل پرسشهای مردم دربارهی آثار و اندیشههای علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی و نیز سایر موضوعات اعتقادی، اخلاقی و فقهی، به همراه پاسخهای علمی، مستدل و بسیار دقیق هیئتی از اساتید فاضل از شاگردان آن بزرگوار است که با نظر به تنوّع پرسشهای مردم، در چهار بخش «مقدّمات»، «عقاید»، «اخلاق» و «احکام» موضوعبندی و مرتّب شده است. در این بخش، امکان ثبت پرسش جدید توسّط مردم وجود دارد.
این بخش شامل نقدهای منتقدان بر مبانی، دیدگاهها و اقدامات علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی، همراه با بررسیهای علمی، مستدل و بسیار دقیق آنها توسّط هیئتی از اساتید فاضل از شاگردان ایشان است که در سه بخش «مقدّمات»، «عقاید» و «احکام» موضوعبندی و مرتّب شده است. در این بخش، امکان ثبت نقد جدید توسّط مردم وجود دارد.
این بخش شامل مقالهها و نکتههای ارسال شده توسّط مردم برای این پایگاه اسلامی در پیوند با آثار و اندیشههای علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی است که با نظر به موضوع و سبک نگارش آنها در دو دستهی «مقالهها» و «نکتهها» دستهبندی شدهاند. «مقالهها» غالباً شامل دیدگاههای علمیتر و تحلیلیتر دربارهی موضوعاتی عمومی است و «نکتهها» غالباً شامل نظرها، خاطرهها و دلنوشتههایی است که بیشتر حالتی ادبی و موضوعاتی شخصیتر دارند. در این بخش، فرمی نیز برای نوشتن مقاله یا نکته توسّط مردم قرار داده شده است.
این بخش شامل سه دستهی «عکس»، «فیلم» و «صوت» است. دستهی «عکس» شامل پوسترهایی زیبا و هنری با موضوع «کتابها»، «گفتارها» و «متفرّقه» است که برای حفظ و تبلیغ فرازهای مهمّی از کتابها و گفتارهای حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی و برخی مطالب دیگر مفید هستند و دستهی «فیلم» شامل مجموعهای با عنوان «همراه با قرآن» حاوی فیلمهای کوتاهی از آیات برگزیدهی کتاب خداوند با قرائت زیبای قاریان برجسته و ترجمهی دقیق و روان علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی و مجموعهای با عنوان «همراه با نهضت بازگشت به اسلام» شامل فیلمهای کوتاهی دربارهی کتاب شریف «بازگشت به اسلام» و برخی نکات مطرح شده در آن و مجموعهای با عنوان «همراه با مردم» شامل فیلمهای کوتاه ارسال شده توسّط مردم به این پایگاه اسلامی است و دستهی «صوت» شامل «سخنرانیها» و «قطعات صوتی» زیبا و تأثیرگذاری است که به تبیین اندیشههای علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی میپردازد.
عضویّت فعّال در پایگاه، دروازهی ورود به نهضت «بازگشت به اسلام» و کلید ارتباط با علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی و شاگردان اوست. بنابراین، کسانی که مایل به این ورود و ارتباط هستند، باید فرم عضویت فعّال در این پایگاه را پر کنند. در این صورت، نام آنان در لیست زمینهسازان ظهور امام مهدی علیه السلام ثبت میشود و امکان همفکری و همکاری آنان با علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی و شاگردان او فراهم میگردد ان شاء الله. برای کسانی که مایل به این ورود و ارتباط نیستند، بلکه تنها مایل به دریافت اخبار و مطالب جدید پایگاه هستند، کافی است که فرم عضویّت در خبرنامه را پر کنند تا اخبار و مطالب جدید پایگاه به صورت رایگان برایشان ارسال شود ان شاء الله.