سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

نظر علامه منصور هاشمی خراسانی در رابطه با واقعه غدیر خم چیست؟ قول «من کنت مولاه فهذا علیّ مولاه» صحّت دارد؟

حدیث غدیر خم با محوریّت عبارت «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ»؛ «هر کس من مولای او هستم این علی مولای اوست»، بواسطه‌ی بیش از ۱۰۰ صحابی از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم روایت شده و طرق آن نزد اهل حدیث، سخت فراوان است؛ چنانکه احمد بن حنبل آن را از ۴۰ طریق و محمّد بن جریر طبری آن را از ۷۵ طریق و جزری مقری آن را از ۸۰ طریق و ابن عقده آن را از ۱۰۵ طریق و ابو سعید سجستانی آن را از ۱۲۰ طریق و ابو بکر جعابی آن را از ۱۲۵ طریق و برخی دیگر آن را از طرق بیشتری روایت کرده‌اند[۱]؛ بل انصاف آن است که هیچ حدیثی در کثرت طرق به پایه‌ی آن نمی‌رسد؛ چنانکه ذهبی گفته است: «محمّد بن جریر درباره‌ی طرق این حدیث کتابی نوشته است که من آن را دیدم و از آن و از کثرت طرقش دهشت کردم»[۲] و از ابو المعالی جوینی معروف به امام الحرمین نقل شده است که با تعجّب می‌گفت: «در بغداد یک جلد کتاب را در دست صحّافی دیدم که در آن روایات غدیر خم بود و بر روی آن نوشته شده بود: جلد بیست و هشتم از طرق سخن رسول خدا صلّی الله علیه و سلّم که <هر کس من مولای او هستم علی مولای اوست> و در ادامه جلد بیست و نهم می‌آید»[۳] و این به طور قطع حاکی از «تواتر لفظی» و «اهمّیّت خاصّ» این حدیث در میان مسلمانان است.

مطابق با ظاهر این حدیث، علیّ بن ابی طالب مانند رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم مولای مسلمانان است و تبعاً اطاعت او بر آنان مانند اطاعت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم بر آنان و مانند اطاعت مولا بر عبد واجب است؛ خصوصاً با توجّه به صدر این حدیث که مولویّت او را از باب اولویّت رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم در آیه‌ی ﴿النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ[۴]؛ «پیامبر به مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» شمرده و ذیل آن که فرموده است: «اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَعَادِ مَنْ عَادَاهُ»؛ «خداوندا! دوست کسی باش که او را دوست بدارد و دشمن کسی باش که او را دشمن بدارد» و با توجّه به حدیث متواتر «ثقلین» که بواسطه‌ی بیش از ۳۰ صحابی از رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم روایت شده و صریح در وجوب تمسّک به اهل بیت آن حضرت پس از او در کنار تمسّک به کتاب خداوند است[۵]، در حالی که علیّ بن ابی طالب بزرگ آنان و قدر متیقّن از آنان محسوب می‌شود و به همین دلیل، از عمر بن خطاب روایت شده است که او را مولای خود و مولای همه‌ی مسلمانان می‌شمرد[۶] و به او حرمتی می‌نهاد که به احدی از صحابه نمی‌نهاد، تا جایی که به او گفته شد: «إِنَّكَ تَصْنَعُ بِعَلِيٍّ شَيْئًا لَا تَصْنَعُهُ بِأَحَدٍ مِنَ الصَّحَابَةِ»؛ «تو با علی گونه‌ای رفتار می‌کنی که با احدی از صحابه رفتار نمی‌کنی»، پس پاسخ داد: «إِنَّهُ مَوْلَايَ»؛ «او مولای من است»[۷] و از سایر صحابه نیز روایت شده است که چون به نزد او می‌آمدند می‌گفتند: «السَّلَامُ عَلَيْكَ يَا مَوْلَانَا»؛ «سلام بر تو ای مولای ما»[۸]؛ همچنانکه نوعاً اطاعت او را بر خود واجب می‌دانستند و می‌گفتند: «إِذَا حَدَّثَنَا ثِقَةٌ عَنْ عَلِيٍّ بِفُتْيَا لَا نَعْدُوهَا»؛ «هرگاه ثقه‌ای ما را از علی به فتوایی خبر دهد، از آن تخطّی نمی‌کنیم»[۹] و از هر معضلی که در آن به او دسترسی نداشته باشند، به خداوند پناه می‌بردند[۱۰].

البته اعتقاد به این حقیقت، مستلزم بی‌احترامی به سایر اصحاب رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم نیست و از این رو، کسانی که با اعتقاد به این حقیقت، به سایر اصحاب آن حضرت بی‌احترامی می‌کنند، در خطا هستند. چیزی که مسلّم است این است که هر کس از اصحاب رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم فضل علیّ بن ابی طالب را شناخته و از او اطاعت کرده، حقّ مولای خود را ادا نموده و سود برده و هر کس از آنان فضل او را نشناخته و از او اطاعت نکرده، حقّ مولای خود را ضایع نموده و زیان کرده و خداوند به کار هر دو آگاه است؛ همچنانکه برای مسلمانان بهتر است به جای بی‌احترامی به کسانی از اصحاب رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم که فضل مولای خود را نشناخته و از او اطاعت نکرده‌اند، خطای آنان را تکرار نکنند، بلکه جبران کنند؛ به این صورت که فضل مولای خود را بشناسند و از او اطاعت کنند و مولای آنان همانا «مهدی» است که در زمان آنان مانند علیّ بن ابی طالب در زمان اصحاب رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم است و هر کس فضل او را نشناسد و از او اطاعت نکند، مانند کسی است که فضل علیّ بن ابی طالب را نشناخته و از او اطاعت نکرده است؛ چنانکه یکی از یارانمان ما را خبر داد، گفت:

«قَالَ الْمَنْصُورُ لِجَمَاعَةٍ مِنَ الشِّیعَةِ: كَذَبَ مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ مِنْ شِيعَةِ عَلِيٍّ وَهُوَ يَتَشَيَّعُ لِغَيْرِ الْمَهْدِيِّ»[۱۱]؛ «منصور به جماعتی از شیعه فرمود: دروغ می‌گوید کسی که می‌پندارد از شیعه‌ی علی است، در حالی که از غیر مهدی طرفداری می‌کند!».

↑[۱] . برای آگاهی از این طرق، نگاه کنید به: الغدير للأميني، ج۱، ص۱۴ تا ۱۵۸.
↑[۲] . تذكرة الحفاظ للذهبي، ج۲، ص۷۱۳
↑[۳] . ينابيع المودة للقندوزي، ج۱، ص۱۱۳
↑[۴] . الأحزاب/ ۶
↑[۶] . مصنف ابن أبي شيبة، ج۷، ص۵۰۳؛ مسند أحمد، ج۴، ص۲۸۱؛ تاريخ بغداد للخطيب البغدادي، ج۸، ص۲۸۴؛ تاريخ دمشق لابن عساكر، ج۴۲، ص۲۳۳؛ سير أعلام النبلاء للذهبي، ج۱۹، ص۳۲۸؛ البداية والنهاية لابن كثير، ج۷، ص۳۸۶
↑[۷] . تاريخ دمشق لابن عساكر، ج۴۲، ص۲۳۵؛ الرياض النضرة للمحبّ الطبري، ج۳، ص۲۳۳؛ فيض القدير للمناوي، ج۶، ص۲۸۲
↑[۸] . مصنف ابن أبي شيبة، ج۷، ص۴۹۶؛ مسند أحمد، ج۵، ص۴۱۹؛ المعجم الكبير للطبراني، ج۴، ص۱۷۴؛ تاريخ دمشق لابن عساكر، ج۴۲، ص۲۱۲
↑[۹] . الطبقات الكبرى لابن سعد، ج۲، ص۳۳۸؛ تاريخ دمشق لابن عساكر، ج۴۲، ص۴۰۷؛ تاريخ الإسلام للذهبي، ج۳، ص۶۳۸
↑[۱۰] . الطبقات الكبرى لابن سعد، ج۲، ص۳۳۹؛ تأويل مختلف الحديث لابن قتيبة، ص۱۵۲؛ الإستيعاب في معرفة الأصحاب لابن عبد البر، ج۳، ص۱۱۰۳؛ كشف المشكل من حديث الصحيحين لابن الجوزي، ج۱، ص۱۷۶؛ أسد الغابة لابن الأثير، ج۴، ص۲۳
↑[۱۱] . گفتار ۱۷۵، فقره‌ی ۸
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
می‌توانید این مطلب را به زبان‌های زیر نیز مطالعه کنید:
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.