سه شنبه ۲۹ اسفند (حوت) ۱۴۰۲ هجری شمسی برابر با ۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 مقاله‌ی جدید: مقاله‌ی «ولایت فقیه؛ آخرین حربه‌ی شیطان» نوشته‌ی «فرهاد گلستان» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

چند سؤال در رابطه با شبهات منکران وجود خداوند و عادلانه بودن نظام هستی از شما دارم.

۱ . بر چه اساس می‌گوییم که خدا وجود دارد؟ اگر به خاطر نیاز هر حادث به محدث و عدم امکان تسلسل این سخن گفته می‌شود، آیا نمی‌شود همین مطلب را در رابطه با دنیا هم گفت؟ مثلاً بگوییم که دنیا هم وجود داشته و نیازی نداشته کسی آن را به وجود بیاورد؟

۲ . اگر خدایی وجود داشته باشد، ما به جبری بودن نظام هستی پی می‌بریم؛ چراکه ما ناخواسته و بدون میل خودمان به وجود آمده‌ایم و باید یک سری دستورات که خدا داده است را انجام دهیم و اگر انجام ندهیم مجازات خواهیم شد و حتی حق گرفتن زندگی خودمان را هم نداریم. این چگونه قابل توجیه است؟

۳ . آیا این عادلانه است که اگر کسی از دین خارج شود و در واقع مرتد نامیده شود باید کشته شود؟ آیا حقّ تبلیغ راهی که یافته است را ندارد؟ آیا این با آزادی انسان و اختیار او منافات ندارد؟

لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

۱ . روشن است که هر چه درباره‌ی خداوند گفته می‌شود، نمی‌توان درباره‌ی دنیا گفت؛ چراکه دنیا محدود است و مانند خداوند نیست. دنیا و همه‌ی ذرّات آن، متغیّر است و متغیّر، حادث است و حادث، نیاز به محدث دارد. بنابراین، دنیا و همه‌ی ذرّات آن، نیاز به محدث دارد. متغیّر بودن دنیا و همه‌ی ذرّات آن، محسوس است؛ چراکه به وضوح مشاهده می‌شود و حادث بودن متغیّر، بدیهی است؛ چراکه حدوث معنایی جز تغیّر ندارد و نیاز هر حادث به محدث، قانون علّیّت است که قانونی مسلّم و بدیهی است. بنابراین، شکّی نیست که دنیا و همه‌ی ذرّات آن، نیاز به محدث دارد و محدث آن، نمی‌تواند مانند آن متغیّر و حادث باشد؛ زیرا این به تسلسل می‌انجامد که ممکن نیست و با این وصف، دنیا و همه‌ی ذرّات آن، مخلوق خداوندی ازلی و ابدی است که از هر عیب و نقصی منزّه است.

۲ . وجود خداوند، مستلزم جبر مطلق نیست؛ چراکه انسان از موهبت عقل برخوردار است و به وضوح می‌تواند راه، روش و هدف خود در زندگی را انتخاب کند و تغییر دهد، ولی مستلزم اختیار مطلق هم نیست؛ چراکه انسان، انسان بودن خود را انتخاب نکرده، به این دلیل که انتخاب آن ممکن نبوده؛ با توجّه به اینکه انسان پیش از انسان بودن خود، وجود نداشته است تا انسان بودن خود را انتخاب کند. بنابراین، وجود خداوند نه مستلزم جبر مطلق است و نه مستلزم اختیار مطلق، بل مستلزم حالت سومی در میان آن دو است که در روایات اهل بیت «الْمَنْزِلَةُ بَيْنَ الْمَنْزِلَتَيْنِ» نامیده شده و به معنای جبر و اختیار نسبی و متوسّط است و این از آن برخاسته که اختیار انسان محدود به حدّ امکان است و هر جا اختیار او امکان نداشته، جبر سایه‌ی خود را افکنده است.

۳ . کشتن مرتد با اختیار او منافی نیست؛ چراکه اختیار او جنبه‌ی تکوینی دارد و کشتن او جنبه‌ی تشریعی. بنابراین، او با اختیار خود مرتد می‌شود، در حالی که می‌تواند مرتد نشود و می‌داند که در صورت ارتداد، کشته می‌شود؛ همچنانکه قاتل با اختیار خود مرتکب قتل می‌شود، در حالی که می‌تواند مرتکب قتل نشود و می‌داند که در صورت قتل، قصاص می‌شود و سارق با اختیار خود مرتکب سرقت می‌شود، در حالی که می‌تواند مرتکب سرقت نشود و می‌داند که در صورت سرقت، قطع دست می‌شود و هر مجرم دیگری با اختیار خود مرتکب جرم می‌شود، در حالی که می‌تواند مرتکب جرم نشود و می‌داند که در صورت جرم، مجازات می‌شود. بنابراین، اختیار انسان از حیث تکوینی، با جبر او از حیث تشریعی منافات ندارد؛ چراکه اختیار او از حیث تکوینی و جبر او از حیث تشریعی، لازم و ملزوم یکدیگرند و برای امتحان و تکامل او ضرورت دارند. از اینجا دانسته می‌شود که اختیار انسان، به معنای عدم مسؤولیّت او نیست، بل به معنای این است که او می‌تواند هر کاری دوست دارد -چه خوب و چه بد- انجام دهد و سپس مسؤولیّت آن را بر عهده بگیرد و پیامدش را بپذیرد؛ وگرنه هر مجرمی می‌توانست بگوید که اختیار دارد و مسؤول جرم خود نیست و کسی نباید او را مجازات کند، در حالی که همه‌ی عاقلان نادرستی این سخن را درک می‌کنند و بر ضرورت مجازات مجرم اتّفاق دارند. حاصل آنکه منافی انگاشتن مجازات مرتد با اختیار او، مصداقی از منافی انگاشتن مجازات مجرم با اختیار اوست که از خلط میان تشریع و تکوین و نادیده گرفتن مسؤولیّت انسان برخاسته و شدیداً تحت تأثیر جهان‌بینی الحادی و انسان‌محوری فردگرایانه در غرب است.

برای آگاهی از حکم مرتد در اسلام و حکمت آن، به پرسش و پاسخ ۱۸۵ مراجعه کنید.

پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.