شنبه ۱ اردیبهشت (ثور) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۱۱ شوال ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 نکته‌ی جدید: نکته‌ی «عید منتظران» نوشته‌ی «حسنا منتظر المهدی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً بفرمایید که «ترس از خداوند» به چه دلیل است؟ آیا ترس از ذات اوست یا از صفات او؟ با توجّه به اینکه او عادل است و ظلم نمی‌کند و حکیم است و کار عبث نمی‌کند و به عبارتی بدون حکمت ضرری از او به کسی نمی‌رسد. پس چرا باید از او ترسید؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر در این باره؛ حدیث ۲۱. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: حضرت علامه در نامه‌ی شماره‌ی ۶ فرموده‌اند: «هر چیزی غیر خدا که شما را به خود مشغول کند، شیطان است». می‌خواستم منظور ایشان از این جمله را بدانم. مثلاً اگر درگیر شغلی بودیم برای امرار معاش خود و خانواده باز هم شیطان است؟ برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

آیا «مَیسِر» می تواند به معنای مخدّر باشد؟ با توجّه به اینکه معنای تسهیل‌کنندگی می‌دهد و از لحاظ ویژگی پوشش و زوال عقل، خمر به مخدّر نزدیک‌تر است تا به قمار. همچنین، در آیه‌ی ۲۱۹ سوره‌ی بقره، از وجود منافعی در آن دو خبر داده شده است و در پزشکی، از موادّ مخدّر برای تسکین درد و بی‌حسّی نفع می‌برند. به علاوه، در آیه‌ی ۹۰ سوره‌ی مائده، میسر را در کنار «أزلام» نام برده که مصداق قمار است. هر چند به تواترِ قمار خواندن میسر اذعان دارم.

لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:

۱ . «میسر» از ریشه‌ی «یُسر» به معنای سهولت نیست، بل از ریشه‌ی «یَسر» به معنای تقسیم است که در قمار انجام می‌شد؛ به این صورت که گوسفندی را سر می‌بریدند و به ۱۰ یا ۲۸ قسمت تقسیم می‌نمودند و سپس با قسمت‌های آن بازی می‌کردند[۱]. بنابراین، این کلمه ربطی به موادّ مخدّر ندارد. با این حال، موادّ مخدّر ذیل عنوان «خمر» می‌گنجد؛ چراکه خمر به معنای پوشاندن است و از این جهت بر شراب اطلاق می‌شود که عقل را می‌پوشاند و این معنایی است که در موادّ مخدّر نیز وجود دارد؛ چراکه باعث نشئگی، توهّم و عدم هوشیاری می‌شود. به همین دلیل، علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی موادّ مخدّر را «برادر خمر» دانسته است[۲].

۲ . اشاره به وجود منفعتی در «میسر»، دلالتی بر این ندارد که مراد از آن قمار نیست؛ چراکه در قمار نیز منفعتی برای مردم وجود دارد و آن همانا سرگرمی و هیجانی است که در شرط‌بندی و پیش‌آمدهای تصادفی نهفته است و مردم را به سوی قمار ترغیب می‌کند؛ همچنانکه پول عاید از آن برای برخی از شرکت‌کنندگان نیز منفعتی برای آنان است، در حالی که مفاسد و مضرّات آن بیشتر است. هر چند موادّ مخدّر نیز منفعتی برای مردم دارد، ولی این آن را به مفهوم «میسر» در آیه نزدیک نمی‌کند، بلکه به مفهوم «خمر» در آیه نزدیک می‌کند؛ چراکه آیه از وجود منفعتی در خمر نیز خبر داده است و آن می‌تواند همان لذّت و سرخوشی موقّتی باشد که به انسان می‌دهد، در حالی که مفاسد و مضرّات آن بیشتر است.

۳ . ذکر «میسر» در کنار «أزلام» دلالتی بر این ندارد که مراد از آن قمار نیست؛ چراکه «أزلام» تنها برای قمار به کار نمی‌رفته، بلکه کاربرد اصلی آن در فال‌گیری و بخت‌آزمایی بوده است؛ به این صورت که هرگاه قصد ازدواج یا سفر یا کار مهمّ دیگری داشتند، تیرهایی را می‌گرفتند و روی برخی می‌نوشتند: «انجام بده» و روی برخی می‌نوشتند: «انجام نده» و سپس آن‌ها را در ظرفی می‌گذاشتند و می‌گرداندند و سپس یکی را بر می‌گرفتند و مطابق با آن عمل می‌کردند[۳] و این شبیه به بدعت «استخاره» در میان شیعه است که یک عمل جاهلی و خرافی است، بدون اینکه «میسر» به معنای قمار محسوب شود[۴].

↑[۱] . بنگرید به: المنتخب من كلام العرب لكراع النمل، ص۷۶۲؛ التلخيص في معرفة أسماء الأشياء لأبي هلال العسكري، ص۴۳۰؛ الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل للزمخشري، ج۱، ص۲۶۱؛ فتوح الغيب للطيبي، ج۳، ص۳۵۷؛ القاموس المحيط للفيروزآبادي، ج۱، ص۵۰۰؛ تاج العروس من جواهر القاموس للزبيدي، ج۱۴، ص۴۶۲.
↑[۲] . بنگرید به: گفتار ۴۵، فقره‌ی ۳.
↑[۳] . بنگرید به: النهاية في غريب الحديث والأثر لابن الأثير، ج۴، ص۶۳؛ لسان العرب لابن منظور، ج۱۲، ص۴۷۹.
↑[۴] . در این باره، بنگرید به: پرسش و پاسخ ۱۳۳.
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.