جمعه ۱۰ فروردین (حمل) ۱۴۰۳ هجری شمسی برابر با ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ هجری قمری
منصور هاشمی خراسانی
 نکته‌ی جدید: شعر «آوار خویشتن» سروده‌ی «زینب شریعتی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. پرسش جدید: لطفاً درباره‌ی سفیانی توضیحات کامل و مستندی ارائه فرمایید. در روایات اسلامی، چه ویژگی‌ها و اطلاعاتی درباره‌ی او وارد شده است؟ برای مطالعه و دریافت پاسخ، اینجا را کلیک کنید. گفتار جدید: مناجاتی از آن جناب که در آن راه‌های موجود پیش روی مؤمنان را یاد می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. درس جدید: درس‌هایی از آن جناب درباره‌ی اینکه زمین از مردی عالم به همه‌ی دین که خداوند او را در آن خلیفه، امام و راهنمایی به امر خود قرار داده باشد، خالی نمی‌ماند؛ احادیث صحیحی از پیامبر که بر این دلالت دارند؛ حدیث ۱۸. برای مطالعه‌ی آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید. فیلم جدید: فیلم جدیدی با موضوع «تقلید و اجتهاد (۱)» منتشر شد. برای مشاهده و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نقد جدید: در روایتی از امام محمّد باقر عليه‌ السلام آمده است که فرمود: «گویا من گروهی را می‌بینم که در مشرق خروج کرده‌اند و حق را می‌طلبند... کشتگانشان شهیدند. آگاه باشید که من اگر آن زمان را درک می‌کردم، جانم را برای صاحب این امر نگاه می‌داشتم». لطفاً بفرمایید که آیا این حدیث معتبر است؟ برخی از کسانی که یاری خراسانی موعود را واجب نمی‌دانند، به این فراز استناد می‌کنند. برای مطالعه و دریافت بررسی، اینجا را کلیک کنید. کتاب جدید: نسخه‌ی سوم کتاب ارزشمند «سبل السّلام؛ مجموعه‌ی نامه‌ها و گفتارهای فارسی حضرت علامه منصور هاشمی خراسانی حفظه الله تعالی» منتشر شد. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. نامه‌ی جدید: فرازی از نامه‌ی آن جناب که در آن درباره‌ی شدّت گرفتن بلا هشدار می‌دهد و علّت آن و راه جلوگیری از آن را تبیین می‌کند. برای مطالعه و دریافت آن، اینجا را کلیک کنید. برای مطالعه‌ی مهم‌ترین مطالب پایگاه، به صفحه‌ی اصلی مراجعه کنید.
loading
پرسش و پاسخ
 

ممنون می‌شوم اگر اشکال استدلال زیر را بفرمایید:

کبری: کشتن موجودات بی‌گناه، ظلم به آن‌هاست.

صغری: خداوند، کشتن و خوردن برخی موجودات زنده را برای انسان حلال کرده است.

نتیجه: خداوند، ظلم را حلال کرده است!

کشتن جانوران بی‌گناه، هرگاه از روی ضرورت باشد، ظلم محسوب نمی‌شود و ضرورت، در دو چیز مصداق می‌یابد: یکی تأمین غذای لازم برای بقا، رشد و سلامت خود و دیگری دفاع از خود در برابر آسیب و آزار آن‌ها؛ با توجّه به اینکه حقّ فطری و اولویّت طبیعی هر جانداری، بقا، رشد و سلامت خود است و انسان از این قاعده مستثنا نیست. بنابراین، ذبح یا صید جانوران به اندازه‌ی نیاز، اشکالی ندارد و از همین رو، در طبیعت نیز معمول و مشهود است؛ با توجّه به اینکه همه‌ی جانوران گوشت‌خوار در خشکی و دریا، به اندازه‌ی نیاز خود از جانوران دیگر تغذیه می‌کنند و این کارشان نظم و چرخه‌ی طبیعت را بر هم نمی‌زند و از این رو، ظالمانه محسوب نمی‌شود. بدین سان، کشتن جانوران موذی یا بیماری‌زا که بقا، رشد و سلامت انسان را تهدید می‌کنند، اشکالی ندارد، اگرچه آن‌ها نیز گناه‌کار محسوب نمی‌شوند؛ چراکه به مقتضای طبیعت خود عمل می‌کنند.

این پاسخ شبهه از منظر عقل است و پاسخ آن از منظر شرع این است که در جهان‌بینی توحیدی، همه‌ی موجودات جهان، مخلوق خداوند عادل و حکیم هستند و تبعاً مملوک او محسوب می‌شوند و او به اقتضای مالکیّت قهری خود بر آن‌ها، می‌تواند حقّ بهره‌برداری از برخی‌شان را به برخی دیگر بدهد؛ با توجّه به اینکه برخی‌شان، عقل، علم، تکلیف و استعداد بیشتری نسبت به برخی دیگر دارند و تبعاً به امکانات بیشتری نیازمندند؛ چنانکه خود با اشاره به این نکته فرموده است: ﴿لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ[۱]؛ «هر چه در آسمان‌ها و در زمین است برای خداوند است» و فرموده است: ﴿أَهُمْ يَقْسِمُونَ رَحْمَتَ رَبِّكَ ۚ نَحْنُ قَسَمْنَا بَيْنَهُمْ مَعِيشَتَهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۚ وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِيَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِيًّا[۲]؛ «آیا آنان رحمت پروردگارت را تقسیم می‌کنند؟! ما میان آنان معیشت‌شان در زندگی دنیا را تقسیم کردیم و درجات برخی‌شان را بالاتر از برخی دیگر بردیم تا برخی‌شان برخی دیگر را تسخیر کنند». بر همین اساس، حقّ بهره‌برداری از همه‌ی مخلوقات خود را به انسان بخشیده؛ چنانکه فرموده است: ﴿هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا[۳]؛ «او کسی است که همه‌ی آنچه در زمین است را برای شما آفریده» و فرموده است: ﴿وَسَخَّرَ لَكُمْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مِنْهُ[۴]؛ «و چیزی که در آسمان‌ها و در زمین است را برای شما مسخّر کرده، همه از جانب اوست» و فرموده است: ﴿وَهُوَ الَّذِي سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْكُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِيًّا[۵]؛ «و او کسی است که دریا را مسخّر کرده است تا از آن گوشتی تازه بخورید» و فرموده است: ﴿جَعَلَ لَكُمُ الْأَنْعَامَ لِتَرْكَبُوا مِنْهَا وَمِنْهَا تَأْكُلُونَ[۶]؛ «چهارپایان را برایتان قرار داده است تا سوارشان شوید و از آن‌ها بخورید» و البته با انسان شرط کرده است که در چهارچوب احکام او عمل کند و از تصرّفات نامناسب و بی‌رویّه در آن‌ها بپرهیزد؛ چنانکه فرموده است: ﴿كُلُوا وَاشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ[۷]؛ «از چیزی که خداوند روزی‌تان کرده است بخورید و بیاشامید، ولی در زمین فساد نینگیزید» و فرموده است: ﴿كُلُوا مِنْ طَيِّبَاتِ مَا رَزَقْنَاكُمْ وَلَا تَطْغَوْا فِيهِ فَيَحِلَّ عَلَيْكُمْ غَضَبِي ۖ وَمَنْ يَحْلِلْ عَلَيْهِ غَضَبِي فَقَدْ هَوَى[۸]؛ «از چیزهای پاکی که روزی‌تان کرده‌ایم بخورید، ولی در آن زیاده‌روی نکنید که خشمم بر شما فرود می‌آید و هر کس خشمم بر او فرود آید، ساقط می‌شود» و فرموده است: ﴿وَكُلُوا وَاشْرَبُوا وَلَا تُسْرِفُوا ۚ إِنَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُسْرِفِينَ[۹]؛ «و بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید؛ چراکه او اسراف‌کنندگان را دوست نمی‌دارد» و فرموده است: ﴿فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ[۱۰]؛ «پس از آن‌ها بخورید و به نیازمندان قانع و چشم‌دوخته اطعام کنید، این گونه آن‌ها را برایتان مسخّر کرده‌ایم، باشد که شکر بگزارید».

بنابراین، خداوند ظلمی را مرتکب نشده و حلال نکرده؛ چنانکه فرموده است: ﴿إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ[۱۱]؛ «خداوند به اندازه‌ی ذرّه‌ای ظلم نمی‌کند» و فرموده است: ﴿وَمَا اللَّهُ يُرِيدُ ظُلْمًا لِلْعَالَمِينَ[۱۲]؛ «و خداوند ظلمی را برای جهانیان نمی‌خواهد».

↑[۱] . البقرة/ ۲۸۴
↑[۲] . الزّخرف/ ۳۲
↑[۳] . البقرة/ ۲۹
↑[۴] . الجاثية/ ۱۳
↑[۵] . النّحل/ ۱۴
↑[۶] . غافر/ ۷۹
↑[۷] . البقرة/ ۶۰
↑[۸] . طه/ ۸۱
↑[۹] . الأعراف/ ۳۱
↑[۱۰] . الحجّ/ ۳۶
↑[۱۱] . النّساء/ ۴۰
↑[۱۲] . آل عمران/ ۱۰۸
پایگاه اطّلاع‌رسانی دفتر منصور هاشمی خراسانی بخش پاسخگویی به پرسش‌ها
هم‌رسانی
این مطلب را با دوستان خود به اشتراک گذارید، تا به گسترش علم و معرفت دینی کمک کنید. شکرانه‌ی یاد گرفتن یک نکته‌ی جدید، یاد دادن آن به دیگران است‌.
رایانامه
تلگرام
فیسبوک
توییتر
اگر با زبان دیگری آشنایی دارید، می‌توانید این مطلب را به آن ترجمه کنید. [فرم ترجمه]
نوشتن پرسش
کاربر گرامی! شما می‌توانید پرسش‌های خود درباره‌ی آثار و اندیشه‌های علامه منصور هاشمی خراسانی را در فرم زیر بنویسید و برای ما ارسال کنید تا در این بخش پاسخ داده شود.
توجّه: ممکن است که نام شما به عنوان نویسنده‌ی پرسش، در پایگاه نمایش داده شود.
توجّه: از آنجا که پاسخ ما به پست الکترونیک شما ارسال می‌شود و لزوماً بر روی پایگاه قرار نمی‌گیرد، لازم است که آدرس خود را به درستی وارد کنید.
لطفاً به نکات زیر توجّه فرمایید:
۱ . ممکن است که به پرسش شما در پایگاه پاسخ داده شده باشد. از این رو، بهتر است که پیش از نوشتن پرسش خود، پرسش‌ها و پاسخ‌های مرتبط را مرور یا از امکان جستجو در پایگاه استفاده کنید.
۲ . از ثبت و ارسال پرسش جدید پیش از دریافت پاسخ پرسش قبلی، خودداری کنید.
۳ . از ثبت و ارسال بیش از یک پرسش در هر نوبت، خودداری کنید.
۴ . اولویّت ما، پاسخگویی به پرسش‌های مرتبط با امام مهدی علیه السلام و زمینه‌سازی برای ظهور اوست؛ چراکه در حال حاضر، از هر چیزی مهم‌تر است.