یکی از شبهات مطرح‌شده توسّط کافران این است که قرآن در بیان ترتیب آفرینش آسمان و زمین دچار تناقض شده؛ چراکه در یک جا آفرینش زمین را پیش از آفرینش آسمان دانسته و گفته است: ﴿هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَكُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ فَسَوَّاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ ۚ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ﴾[۱]؛ «او کسی است که همه‌ی آنچه در زمین است را برای شما آفرید، سپس به آسمان پرداخت، پس آن را به صورت هفت آسمان سامان داد و او به هر چیزی داناست» و در جای دیگر آفرینش آسمان را پیش از آفرینش زمین دانسته و گفته است: ﴿أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ ۚ بَنَاهَا ۝ رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا ۝ وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا ۝ وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا﴾[۲]؛ «آیا شما در آفرینش سخت‌ترید یا آسمان که آن را بنا نهاد؟ ارتفاعش بخشید و آن را شکل داد و شبش را تاریک ساخت و روشنایی‌اش را درآورد و زمین را پس از آن گستراند»، ولی این شبهه‌ای سست و بی‌بنیاد است که از بی‌دقّتی، کج‌فهمی و عیب‌جویی کافران برخاسته است؛ چراکه قرآن در آیه‌ی نخست، از آفرینش خودِ زمین سخن نگفته، بل از «آفرینش همه‌ی آنچه در زمین است» سخن گفته که طبعاً در دورانی پس از آفرینش زمین انجام شده است و این با آفرینش آسمان پیش از آفرینش زمین که پندار رایجی است منافاتی ندارد؛ زیرا می‌تواند به این معنا باشد که آسمان پیش از زمین آفریده شده، ولی پس از آن سامان یافته؛ با توجّه به اینکه زمین و همه‌ی آنچه در آن است، از آسمان و همه‌ی آنچه در آن است، کوچک‌تر و محدودتر است و از این رو، برای سامان یافتن به زمان کمتری نیاز داشته است.

با این حال، حقیقت آن است که قرآن، نه آفرینش آسمان را کاملاً پیش از آفرینش زمین دانسته و نه آفرینش زمین را کاملاً پیش از آفرینش آسمان، بلکه برای آفرینش آن دو مراحل مختلفی را ذکر کرده است که برخی پیش از برخی دیگر بوده‌اند. مرحله‌ی نخست، گسسته شدن آن دو از یکدیگر پس از پیوستگی‌شان بوده که در فیزیک جدید «انفجار بزرگ» نامیده شده؛ چنانکه فرموده است: ﴿أَوَلَمْ يَرَ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ كَانَتَا رَتْقًا فَفَتَقْنَاهُمَا ۖ وَجَعَلْنَا مِنَ الْمَاءِ كُلَّ شَيْءٍ حَيٍّ ۖ أَفَلَا يُؤْمِنُونَ﴾[۳]؛ «آیا کسانی که کافر شدند ندیدند که آسمان‌ها و زمین پیوسته بود، پس آن‌ها را از هم گسستیم و هر چیز زنده‌ای را از آب آفریدیم؟ آیا پس ایمان نمی‌آورند؟» این آیه ظاهر در آن است که مرحله‌ی مذکور، سرآغاز آفرینش آسمان‌ها و زمین بوده و در زمانی واحد انجام شده است. بنابراین، می‌توان گفت که از نظر قرآن، آفرینش آسمان‌ها و زمین در زمانی واحد آغاز شده است. مرحله‌ی دوم، آفرینش آسمانی یگانه به شکل ابری از غبار بوده که گسترش یافته و دارای تاریکی و نور شده؛ چنانکه فرموده است: ﴿أَأَنْتُمْ أَشَدُّ خَلْقًا أَمِ السَّمَاءُ ۚ بَنَاهَا ۝ رَفَعَ سَمْكَهَا فَسَوَّاهَا ۝ وَأَغْطَشَ لَيْلَهَا وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا﴾؛ «آیا شما در آفرینش سخت‌ترید یا آسمان که آن را بنا نهاد؟ ارتفاعش بخشید و آن را شکل داد و شبش را تاریک ساخت و روشنایی‌اش را درآورد» و فرموده است: ﴿وَهِيَ دُخَانٌ﴾[۴]؛ «در حالی که آن غباری بود». در این مرحله، زمین هنوز توده‌ای کوچک و نامنظّم بوده؛ چنانکه فرموده است: ﴿وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا﴾؛ «و زمین را پس از آن گستراند». مرحله‌ی سوم، گستراندن زمین بوده که می‌تواند با برخورد و چسبیدن اجرام مختلف آسمانی به آن صورت گرفته باشد؛ چنانکه فرموده است: ﴿وَالْأَرْضَ بَعْدَ ذَلِكَ دَحَاهَا﴾؛ «و زمین را پس از آن گستراند». این مرحله که به نظم یافتن و به گردش درآمدن زمین انجامیده، پس از آفرینش خورشید و در دو دوره‌ی زمانی مختلف روی داده؛ چراکه درباره‌ی مرحله‌ی پیشین فرموده است: ﴿وَأَخْرَجَ ضُحَاهَا﴾؛ «و روشنایی‌اش را درآورد» و روشنایی آسمان، ناشی از اجرام نورانی مانند خورشید بوده و درباره‌ی این مرحله فرموده است: ﴿قُلْ أَئِنَّكُمْ لَتَكْفُرُونَ بِالَّذِي خَلَقَ الْأَرْضَ فِي يَوْمَيْنِ وَتَجْعَلُونَ لَهُ أَنْدَادًا ۚ ذَلِكَ رَبُّ الْعَالَمِينَ﴾[۵]؛ «بگو آیا شما کافر می‌شوید به کسی که زمین را در دو روز آفرید و برای او شریکانی می‌گیرید؟ او پروردگار جهانیان است». مرحله‌ی چهارم، بهبود وضعیّت زمین و پیدایش همه‌ی مواد و منابع طبیعی لازم برای میزبانی آن از حیات بوده که در دو دوره‌ی زمانی دیگر واقع شده؛ چنانکه فرموده است: ﴿أَخْرَجَ مِنْهَا مَاءَهَا وَمَرْعَاهَا ۝ وَالْجِبَالَ أَرْسَاهَا ۝ مَتَاعًا لَكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ﴾[۶]؛ «آبش و علفزارش را درآورد و کوه‌ها را استوار کرد تا متاعی برای شما و چهارپایانتان باشد» و فرموده است: ﴿وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِنْ فَوْقِهَا وَبَارَكَ فِيهَا وَقَدَّرَ فِيهَا أَقْوَاتَهَا فِي أَرْبَعَةِ أَيَّامٍ سَوَاءً لِلسَّائِلِينَ﴾[۷]؛ «و در آن از بالایش کوه‌هایی نهاد و به آن برکت داد و روزی‌هایش را در آن مقدّر ساخت در چهار روز (با احتساب دو روز پیشین)، برابر با (نیاز) نیازمندان». در این مرحله، هنوز آسمان، واحد، غبارآلود و در حال گسترش بوده و با شکل نهایی و مطلوب خود فاصله داشته است. مرحله‌ی پنجم، تکامل آسمان و شکل‌گیری هفت لایه‌ی متمایز برای آن بوده که در دو دوره‌ی زمانی دیگر روی داده؛ چنانکه فرموده است: ﴿ثُمَّ اسْتَوَى إِلَى السَّمَاءِ وَهِيَ دُخَانٌ فَقَالَ لَهَا وَلِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا قَالَتَا أَتَيْنَا طَائِعِينَ ۝ فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا﴾[۸]؛ «سپس به آسمان پرداخت، در حالی که آن غباری بود، پس به آن و به زمین فرمود: خواسته یا ناخواسته بیایید، گفتند: خواسته می‌آییم. پس آ‌ن‌ها را هفت آسمان ساخت در دو روز و در هر آسمانی کارش را وحی نمود». به این ترتیب، آفرینش زیربنا و ساختار اصلی جهان به پایان رسید، هر چند آفرینش روبنا و ساختار فرعی آن همچنان ادامه دارد؛ چنانکه فرموده است: ﴿وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۚ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ ۚ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ﴾[۹]؛ «و پادشاهی آسمان‌ها و زمین و هر چه میان آن‌هاست برای خداوند است؛ هر چه بخواهد می‌آفریند و خداوند بر هر کاری تواناست» و فرموده است: ﴿يَزِيدُ فِي الْخَلْقِ مَا يَشَاءُ﴾[۱۰]؛ «هر چه بخواهد در آفرینش می‌افزاید» و فرموده است: ﴿وَاللَّهُ يَقْبِضُ وَيَبْسُطُ﴾[۱۱]؛ «و خداوند منقبض و منبسط می‌کند» و فرموده است: ﴿كُلَّ يَوْمٍ هُوَ فِي شَأْنٍ﴾[۱۲]؛ «هر روز او در کاری است».

این ترتیب آفرینش جهان در قرآن است که با هیچ نظریّه‌ی علمی اثبات‌شده‌ای منافات ندارد و روشن است که منافات آن با نظریّات ظنّی و اثبات‌نشده مهم نیست؛ چراکه این قبیل نظریّات، روزی مطرح می‌شوند و رونق می‌یابند و روزی دیگر اعتبار خود را از دست می‌دهند و از رونق می‌افتند، در حالی که قرآن، کلام خداوند است و هیچ گاه اعتبار خود را از دست نمی‌دهد و از رونق نمی‌افتد، بلکه با مرور زمان، اهمّیّت و ارزش بیشتری می‌یابد؛ چراکه با افزایش علم بشر، نشانه‌های بیشتری از حقّانیّت آن آشکار می‌شود؛ چنانکه خود این را پیشبینی کرده و فرموده است: ﴿سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الْـآفَاقِ وَفِي أَنْفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ﴾[۱۳]؛ «به زودی نشانه‌های‌مان را در آفاق و در خود‌شان به آنان نشان می‌دهیم تا برایشان آشکار شود که آن حق است»[۱۴].